Đó là buổi sáng đầu tiên đi học lại sau kỳ nghỉ xuân. Thầy Kobayashi đứng trước tất cả học sinh đang tập trung ở sân trường, thầy thọc tay trong túi như thường lệ, nhưng thầy không nói gì cả, im lặng một lát. Thế rồi thầy lấy tay ra khỏi túi, nhìn học sinh. Trông thầy như thể đang khóc.
‘Yasuaki-chan mất rồi,” thầy nói chậm rãi. “Chúng ta sẽ đi đám tang cậu bé hôm nay.” Rồi thầy nói tiếp, “thầy biết tất cả đều quý Yasuaki-chan. Thật vô cùng thương tiếc. Thầy cảm thấy rất buồn.” Thầy chỉ có thể nói được bấy nhiêu, rồi mặt thầy ửng đỏ lên, nước mắt lưng tròng. Tất cả học sinh choáng váng và không ai nói lời nào cả. Tất cả chúng nó đang nghĩ về Yasuaki-chan. Từ trước đến giờ, chưa từng có giây phút yên lặng buồn thảm nào trôi qua sân trường Tomoe như thế này.
“Hãy tưởng tượng cái chết đến sao nhanh như vậy,” Totto-chan nghĩ, “mình chưa đọc xong cuốn sách ‘Túp lều của chú Tom’ mà Yasuaki-chan vừa cho mình mượn trước kỳ nghỉ và bảo mình phải đọc.”
Totto-chan nhớ lại những ngón tay cong quẹo của cậu bé khi cô bé và Yasuaki-chan chào tạm biệt nhau trước kỳ nghỉ và cậu bé đưa cho Totto-chan cuốn sách. Totto-chan hồi tưởng lại lần đầu tiên gặp cậu bé ấy, cô bé hỏi: “Tại sao cậu lại đi như vậy?” và với giọng nhẹ nhàng, cậu bé đáp: “Mình bị bại liệt.” Cô bé nhớ đến giọng nói và nụ cười mỉm của Yasuaki-chan. Và rồi mùa hè năm ấy, cuộc phiêu lưu trèo lên cây của chỉ hai đứa chúng nó thôi. Totto-chan nhớ lại trong niềm luyến tiếc, cơ thể Yasuaki-chan mới nặng làm sao, và cách cậu bé ngầm tin tưởng vào Totto-chan mặc dù cậu bé lớn hơn và cao hơn. Chính Yasuaki-chan là người nói cho cô bé biết ở Mỹ có một thứ gọi là tivi. Totto-chan thương Yasuaki-chan quá. Hai đứa cùng ăn trưa với nhau, cùng chơi với nhau trong giờ giải lao và cùng thả bộ đến nhà ga sau mỗi buổi tan trường. Chắc là cô bé sẽ nhớ Yasuaki-chan nhiều lắm. Totto-chan hiểu ra rằng chết có nghĩa là Yasuaki-chan sẽ không bao giờ trở lại ngôi trường này nữa. Cũng giống như mấy chú gà con kia. Khi chúng chết rồi, mặc cho cô bé kêu chúng, chúng cũng không thể nào cử động nữa.
Lễ hỏa táng của Yasuaki chan được tổ chức ở đền thờ đối diện với Denenchofu, nơi cậu bé sống.
Từ Jiyugaoka, bọn trẻ, theo hàng một, lặng lẽ đi bộ đến đó. Totto-chan không nhìn cảnh vật xung quanh như cô bé vẫn thường làm mà lúc nào cũng đưa mắt nhìn xuống đất. Totto-chan nhận ra rằng bây giờ cô bé có cảm giác khác với lúc thầy hiệu trưởng vừa thông báo tin buồn ấy. Phản ứng đầu tiên của cô bé là không tin, và sau đó là buồn. Thế nhưng bây giờ, điều cô muốn nhất là thấy được Yasuaki-chan sống lại dù chỉ một lần nữa thôi. Totto-chan muốn nói với cậu bé nhiều điều đến mức cô bé hầu như không thể chịu đựng nổi.
Đền thờ được trang trí toàn hoa huệ trắng. Người mẹ xinh đẹp của Yasuaki-chan và chị cùng những người bà con, tất cả đều mặc đồ đen, đang đứng ở bên ngoài đền thờ. Khi thấy Totto-chan, họ khóc còn nhiều hơn, ai cũng cầm khăn tay trắng trên tay. Đây là lần đầu tiên Totto-chan đi dự đám tang và cô bé hiểu một đám tang buồn thảm như thế nào. Không ai nói gì cả. Chỉ có đàn Organ dạo nhạc có âm điệu nhẹ nhàng. Mặt trời bừng lên và đền thờ chói chang ánh sáng, nhưng không hề có niềm vui nào trong ấy cả. Có một người đeo một băng tang màu đen nơi tay đi ra và đưa cho mỗi đứa trẻ ở trường Tomoe một bông hoa trắng và bảo rằng, hãy đi vào từng người một và đặt hoa vào chỗ quan tài Yasuaki-chan.
Yasuaki-chan được đặt vào trong quan tài, đôi mắt nhắm nghiền, xung quanh toàn là hoa. Mặc dầu Yasuaki-chan đã chết, cậu bé trông dễ thương và thông minh như trước. Totto-chan quỳ xuống, đặt bông hoa vào cạnh tay cậu bé và nhẹ nhàng chạm vào bàn tay ấy. Bàn tay dễ thương này cô bé đã nắm thường xuyên. Bàn tay cậu bé trắng hơn bàn tay nhỏ xíu và dơ dáy của Totto-chan, và mấy ngón tay cậu bé cũng dài hơn, như thể tay người lớn.
“Tạm biệt từ đây,” cô bé thì thầm với Yasuaki-chan. Có thể chúng mình gặp nhau ở một nơi nào đó khi chúng mình lớn lên. Có thể lúc ấy, bệnh bại liệt của cậu lại được cứu chữa đấy.”
Thế rồi Totto-chan đứng dậy, và nhìn Yasuaki-chan một lần nữa. “Ồ, mình lại quên mất rồi,” Totto-chan nói, ‘Túp lều của chú Tom.’ Mình không thể nào trả quyển sách ấy cho cậu bây giờ được, phải không. Thôi, để mình giữ đó cho cậu, mình sẽ đưa cậu khi mình gặp nhau lần tới vậy.”
Khi Totto-chan bắt đầu bước đi, cô bé chắc chắn nghe tiếng Yasuaki-chan vang vọng từ đằng sau “Totto-chan, chúng ta có nhiều niềm vui với nhau, có phải không? Mình sẽ không bao giờ quên cậu đâu. Không bao giờ!”
Khi Totto-chan ra đến cửa, cô bé ngoái đầu lại nói: “Mình cũng sẽ không bao giờ quên cậu đâu.”
Nắng mùa xuân trải nhẹ giống như cái ngày đầu tiên cô bé gặp Yasuaki-chan trong lớp học trên toa tàu. Nhưng không giống như ngày đó, hai má cô bé đầm đìa nước mắt.
‘Yasuaki-chan mất rồi,” thầy nói chậm rãi. “Chúng ta sẽ đi đám tang cậu bé hôm nay.” Rồi thầy nói tiếp, “thầy biết tất cả đều quý Yasuaki-chan. Thật vô cùng thương tiếc. Thầy cảm thấy rất buồn.” Thầy chỉ có thể nói được bấy nhiêu, rồi mặt thầy ửng đỏ lên, nước mắt lưng tròng. Tất cả học sinh choáng váng và không ai nói lời nào cả. Tất cả chúng nó đang nghĩ về Yasuaki-chan. Từ trước đến giờ, chưa từng có giây phút yên lặng buồn thảm nào trôi qua sân trường Tomoe như thế này.
“Hãy tưởng tượng cái chết đến sao nhanh như vậy,” Totto-chan nghĩ, “mình chưa đọc xong cuốn sách ‘Túp lều của chú Tom’ mà Yasuaki-chan vừa cho mình mượn trước kỳ nghỉ và bảo mình phải đọc.”
Totto-chan nhớ lại những ngón tay cong quẹo của cậu bé khi cô bé và Yasuaki-chan chào tạm biệt nhau trước kỳ nghỉ và cậu bé đưa cho Totto-chan cuốn sách. Totto-chan hồi tưởng lại lần đầu tiên gặp cậu bé ấy, cô bé hỏi: “Tại sao cậu lại đi như vậy?” và với giọng nhẹ nhàng, cậu bé đáp: “Mình bị bại liệt.” Cô bé nhớ đến giọng nói và nụ cười mỉm của Yasuaki-chan. Và rồi mùa hè năm ấy, cuộc phiêu lưu trèo lên cây của chỉ hai đứa chúng nó thôi. Totto-chan nhớ lại trong niềm luyến tiếc, cơ thể Yasuaki-chan mới nặng làm sao, và cách cậu bé ngầm tin tưởng vào Totto-chan mặc dù cậu bé lớn hơn và cao hơn. Chính Yasuaki-chan là người nói cho cô bé biết ở Mỹ có một thứ gọi là tivi. Totto-chan thương Yasuaki-chan quá. Hai đứa cùng ăn trưa với nhau, cùng chơi với nhau trong giờ giải lao và cùng thả bộ đến nhà ga sau mỗi buổi tan trường. Chắc là cô bé sẽ nhớ Yasuaki-chan nhiều lắm. Totto-chan hiểu ra rằng chết có nghĩa là Yasuaki-chan sẽ không bao giờ trở lại ngôi trường này nữa. Cũng giống như mấy chú gà con kia. Khi chúng chết rồi, mặc cho cô bé kêu chúng, chúng cũng không thể nào cử động nữa.
Lễ hỏa táng của Yasuaki chan được tổ chức ở đền thờ đối diện với Denenchofu, nơi cậu bé sống.
Từ Jiyugaoka, bọn trẻ, theo hàng một, lặng lẽ đi bộ đến đó. Totto-chan không nhìn cảnh vật xung quanh như cô bé vẫn thường làm mà lúc nào cũng đưa mắt nhìn xuống đất. Totto-chan nhận ra rằng bây giờ cô bé có cảm giác khác với lúc thầy hiệu trưởng vừa thông báo tin buồn ấy. Phản ứng đầu tiên của cô bé là không tin, và sau đó là buồn. Thế nhưng bây giờ, điều cô muốn nhất là thấy được Yasuaki-chan sống lại dù chỉ một lần nữa thôi. Totto-chan muốn nói với cậu bé nhiều điều đến mức cô bé hầu như không thể chịu đựng nổi.
Đền thờ được trang trí toàn hoa huệ trắng. Người mẹ xinh đẹp của Yasuaki-chan và chị cùng những người bà con, tất cả đều mặc đồ đen, đang đứng ở bên ngoài đền thờ. Khi thấy Totto-chan, họ khóc còn nhiều hơn, ai cũng cầm khăn tay trắng trên tay. Đây là lần đầu tiên Totto-chan đi dự đám tang và cô bé hiểu một đám tang buồn thảm như thế nào. Không ai nói gì cả. Chỉ có đàn Organ dạo nhạc có âm điệu nhẹ nhàng. Mặt trời bừng lên và đền thờ chói chang ánh sáng, nhưng không hề có niềm vui nào trong ấy cả. Có một người đeo một băng tang màu đen nơi tay đi ra và đưa cho mỗi đứa trẻ ở trường Tomoe một bông hoa trắng và bảo rằng, hãy đi vào từng người một và đặt hoa vào chỗ quan tài Yasuaki-chan.
Yasuaki-chan được đặt vào trong quan tài, đôi mắt nhắm nghiền, xung quanh toàn là hoa. Mặc dầu Yasuaki-chan đã chết, cậu bé trông dễ thương và thông minh như trước. Totto-chan quỳ xuống, đặt bông hoa vào cạnh tay cậu bé và nhẹ nhàng chạm vào bàn tay ấy. Bàn tay dễ thương này cô bé đã nắm thường xuyên. Bàn tay cậu bé trắng hơn bàn tay nhỏ xíu và dơ dáy của Totto-chan, và mấy ngón tay cậu bé cũng dài hơn, như thể tay người lớn.
“Tạm biệt từ đây,” cô bé thì thầm với Yasuaki-chan. Có thể chúng mình gặp nhau ở một nơi nào đó khi chúng mình lớn lên. Có thể lúc ấy, bệnh bại liệt của cậu lại được cứu chữa đấy.”
Thế rồi Totto-chan đứng dậy, và nhìn Yasuaki-chan một lần nữa. “Ồ, mình lại quên mất rồi,” Totto-chan nói, ‘Túp lều của chú Tom.’ Mình không thể nào trả quyển sách ấy cho cậu bây giờ được, phải không. Thôi, để mình giữ đó cho cậu, mình sẽ đưa cậu khi mình gặp nhau lần tới vậy.”
Khi Totto-chan bắt đầu bước đi, cô bé chắc chắn nghe tiếng Yasuaki-chan vang vọng từ đằng sau “Totto-chan, chúng ta có nhiều niềm vui với nhau, có phải không? Mình sẽ không bao giờ quên cậu đâu. Không bao giờ!”
Khi Totto-chan ra đến cửa, cô bé ngoái đầu lại nói: “Mình cũng sẽ không bao giờ quên cậu đâu.”
Nắng mùa xuân trải nhẹ giống như cái ngày đầu tiên cô bé gặp Yasuaki-chan trong lớp học trên toa tàu. Nhưng không giống như ngày đó, hai má cô bé đầm đìa nước mắt.
