Vào một buổi chiều nọ, sau khi tan trường, Totto-chan chuẩn bị ra về thì Oe chạy đến cô bé và thì thầm: “Có một người đang làm cho thầy hiệu trưởng tức điên lên.”
“Ở đâu?” Totto-chan hỏi.
Cô bé chưa bao giờ nghe nói thầy hiệu trưởng giận ai, nên vô cùng ngạc nhiên. Rõ ràng là Oe cũng ngạc nhiên không kém, nhìn cách cậu bé vội vàng chạy đến nói với Totto-chan là đủ biết.
“Hai người đang ở trong nhà bếp,” Oe nói, cặp mắt hiền lành mở lớn hơn và hai lỗ mũi cũng nhướng to.
“Đến xem thử đi.”
Totto-chan nắm tay Oe và cả hai chạy về phía nhà thầy hiệu trưởng. Căn nhà này nối tiếp sau hội trường và nhà bếp ở ngay cổng sau của sân trường. Hồi Totto-chan bị té xuống hầm cầu và được kéo lên rồi đưa qua nhà bếp này vào nhà tắm để kỳ rửa cho sạch. Và đó là nhà bếp của thầy hiệu trưởng, nơi chuẩn bị ‘một ít ở biển, một ít ở núi’ để cung cấp thêm cho bữa ăn trưa.
Khi hai đứa nhón chân nhìn vào nhà bếp, chúng nghe giọng thầy hiệu trưởng giận dữ qua cánh cửa đóng.
“Điều gì khiến cô nói ra những lời thiếu suy nghĩ như vậy với Takahashi rằng cậu bé có đuôi?
Người đang bị khiển trách là cô giáo chủ nhiệm lớp bọn chúng.
“Tôi hoàn toàn không cố ý nói như vậy,” hai đứa nghe cô giáo đáp lại, “tôi chỉ tình cờ đề cập đến vấn đề đó rồi thôi, và cậu bé trông rất dễ thương mà.”
“Thế nhưng cô không thấy được tính nghiêm trọng của vấn đề cô nói hay sao? Tôi phải làm gì để cô có thể hiểu ra rằng tôi rất quan tâm đến Takahashi đây?”
Totto-chan nhớ lại những gì xảy ra ở lớp trong tiết học sáng nay. Cô giáo chủ nhiệm kể cho cả lớp nghe loài người nguyên thủy có đuôi. Trong suy nghĩ của bọn trẻ, điều này rất tức cười. Người lớn có thể gọi bài giảng của cô giáo là giới thiệu về học thuyết tiến hóa. Bọn trẻ vô cùng thích thú khi học bài này. Khi cô giáo nói rằng mọi người ai cũng còn lại di tích của cái đuôi, đó là xương cụt. Bọn trẻ bắt đầu thắc mắc không biết cái xương cụt ấy ở đâu, và chẳng mấy chốc, lớp học trở nên ồn ào. Cuối cùng thì cô giáo nói đùa: “Có lẽ cũng có người ở đây còn đuôi đó! Em có không, Takahashi?”
Takahashi nhanh chóng đứng lên, lắc đầu dứt khoát, nói một cách rất nghiêm túc: “Em không có đuôi ạ.”
Totto-chan nhận ra đó là những gì thầy hiệu trưởng đang nói đến. Giọng thầy bây giờ trở nên buồn hơn là giận.
“Cô nghĩ Takahashi sẽ có cảm nghĩ như thế nào khi cậu bé bị hỏi là có đuôi hay không?”
Hai đứa không nghe được cô giáo trả lời như thế nào. Totto-chan không thể nào hiểu nổi tại sao thầy hiệu trưởng lại giận vì chuyện cái đuôi đến thế. Totto-chan cảm thấy không có gì khó chịu nếu thầy hỏi cô bé có đuôi hay không.
Tất nhiên, cô bé là người phát triển bình thường, do đó cô bé sẽ không bận tâm về câu hỏi như thế. Nhưng với Takahashi, một cậu bé không có khả năng phát triển nữa, và cậu bé biết điều này. Đó là lý do tại sao trong ngày lễ thể thao, thầy hiệu trưởng nghĩ ra nhiều trò chơi có thể tạo điều kiện cho Takahashi hoàn thành tốt. Thầy bảo bọn trẻ tắm trong hồ mà không cần mặc đồ tắm là để cho những đứa trẻ như Takahashi không còn e ngại nữa. Thầy làm tất cả những gì có thể để giúp cho những em khuyết tật bẩm sinh như Takahashi và Yasuaki-chan, giảm đi mặc cảm chúng có thể có như mặc cảm tự ti rằng chúng nó thua kém những đứa trẻ khác. Một điều mà thầy hiệu trưởng không thể nào hiểu nổi là tại sao có người lại thốt ra những lời thiếu suy nghĩ đến thế, hỏi Takahashi rằng cậu bé có đuôi hay không chỉ vì thấy cậu bé dễ thương.
Thầy hiệu trưởng tình cờ đi thăm lớp, thầy đứng ở cuối lớp khi cô giáo chủ nhiệm nói điều ấy.
Totto-chan có thể nghe tiếng cô giáo chủ nhiệm khóc: “Tôi đã làm một điều quá sai, tôi phải làm gì để xin lỗi Takahashi bây giờ?” cô giáo nức nở.
Thầy hiệu trưởng im lặng. Totto-chan không thể thấy mặt thầy qua cửa kính, nhưng cô bé muốn chạy lại với thầy. Cô bé không biết tất cả những sự việc xảy ra, nhưng hơn bao giờ hết, không biết vì sao, cô bé cảm thấy thầy như là một người bạn của bọn trẻ. Oe chắc cũng có cảm giác như vậy.
Totto-chan không bao giờ quên được cách thầy hiệu trưởng quở trách cô giáo chủ nhiệm trong nhà bếp mà không phải trong phòng hội đồng giáo viên, nơi có mấy thầy cô đang ngồi. Điều này cho thấy thầy quả là một nhà giáo dục, nói một cách đúng nghĩa của từ này, mặc dù Totto-chan, vào lúc ấy, không hiểu được điều đó. Những lời nói cùng giọng điệu của thầy vẫn còn vang vọng mãi trong trái tim cô bé.
Dường như đã là mùa xuân, mùa xuân thứ hai cô bé Totto-chan học ở trường Tomoe, và một năm học mới lại bắt đầu.
“Ở đâu?” Totto-chan hỏi.
Cô bé chưa bao giờ nghe nói thầy hiệu trưởng giận ai, nên vô cùng ngạc nhiên. Rõ ràng là Oe cũng ngạc nhiên không kém, nhìn cách cậu bé vội vàng chạy đến nói với Totto-chan là đủ biết.
“Hai người đang ở trong nhà bếp,” Oe nói, cặp mắt hiền lành mở lớn hơn và hai lỗ mũi cũng nhướng to.
“Đến xem thử đi.”
Totto-chan nắm tay Oe và cả hai chạy về phía nhà thầy hiệu trưởng. Căn nhà này nối tiếp sau hội trường và nhà bếp ở ngay cổng sau của sân trường. Hồi Totto-chan bị té xuống hầm cầu và được kéo lên rồi đưa qua nhà bếp này vào nhà tắm để kỳ rửa cho sạch. Và đó là nhà bếp của thầy hiệu trưởng, nơi chuẩn bị ‘một ít ở biển, một ít ở núi’ để cung cấp thêm cho bữa ăn trưa.
Khi hai đứa nhón chân nhìn vào nhà bếp, chúng nghe giọng thầy hiệu trưởng giận dữ qua cánh cửa đóng.
“Điều gì khiến cô nói ra những lời thiếu suy nghĩ như vậy với Takahashi rằng cậu bé có đuôi?
Người đang bị khiển trách là cô giáo chủ nhiệm lớp bọn chúng.
“Tôi hoàn toàn không cố ý nói như vậy,” hai đứa nghe cô giáo đáp lại, “tôi chỉ tình cờ đề cập đến vấn đề đó rồi thôi, và cậu bé trông rất dễ thương mà.”
“Thế nhưng cô không thấy được tính nghiêm trọng của vấn đề cô nói hay sao? Tôi phải làm gì để cô có thể hiểu ra rằng tôi rất quan tâm đến Takahashi đây?”
Totto-chan nhớ lại những gì xảy ra ở lớp trong tiết học sáng nay. Cô giáo chủ nhiệm kể cho cả lớp nghe loài người nguyên thủy có đuôi. Trong suy nghĩ của bọn trẻ, điều này rất tức cười. Người lớn có thể gọi bài giảng của cô giáo là giới thiệu về học thuyết tiến hóa. Bọn trẻ vô cùng thích thú khi học bài này. Khi cô giáo nói rằng mọi người ai cũng còn lại di tích của cái đuôi, đó là xương cụt. Bọn trẻ bắt đầu thắc mắc không biết cái xương cụt ấy ở đâu, và chẳng mấy chốc, lớp học trở nên ồn ào. Cuối cùng thì cô giáo nói đùa: “Có lẽ cũng có người ở đây còn đuôi đó! Em có không, Takahashi?”
Takahashi nhanh chóng đứng lên, lắc đầu dứt khoát, nói một cách rất nghiêm túc: “Em không có đuôi ạ.”
Totto-chan nhận ra đó là những gì thầy hiệu trưởng đang nói đến. Giọng thầy bây giờ trở nên buồn hơn là giận.
“Cô nghĩ Takahashi sẽ có cảm nghĩ như thế nào khi cậu bé bị hỏi là có đuôi hay không?”
Hai đứa không nghe được cô giáo trả lời như thế nào. Totto-chan không thể nào hiểu nổi tại sao thầy hiệu trưởng lại giận vì chuyện cái đuôi đến thế. Totto-chan cảm thấy không có gì khó chịu nếu thầy hỏi cô bé có đuôi hay không.
Tất nhiên, cô bé là người phát triển bình thường, do đó cô bé sẽ không bận tâm về câu hỏi như thế. Nhưng với Takahashi, một cậu bé không có khả năng phát triển nữa, và cậu bé biết điều này. Đó là lý do tại sao trong ngày lễ thể thao, thầy hiệu trưởng nghĩ ra nhiều trò chơi có thể tạo điều kiện cho Takahashi hoàn thành tốt. Thầy bảo bọn trẻ tắm trong hồ mà không cần mặc đồ tắm là để cho những đứa trẻ như Takahashi không còn e ngại nữa. Thầy làm tất cả những gì có thể để giúp cho những em khuyết tật bẩm sinh như Takahashi và Yasuaki-chan, giảm đi mặc cảm chúng có thể có như mặc cảm tự ti rằng chúng nó thua kém những đứa trẻ khác. Một điều mà thầy hiệu trưởng không thể nào hiểu nổi là tại sao có người lại thốt ra những lời thiếu suy nghĩ đến thế, hỏi Takahashi rằng cậu bé có đuôi hay không chỉ vì thấy cậu bé dễ thương.
Thầy hiệu trưởng tình cờ đi thăm lớp, thầy đứng ở cuối lớp khi cô giáo chủ nhiệm nói điều ấy.
Totto-chan có thể nghe tiếng cô giáo chủ nhiệm khóc: “Tôi đã làm một điều quá sai, tôi phải làm gì để xin lỗi Takahashi bây giờ?” cô giáo nức nở.
Thầy hiệu trưởng im lặng. Totto-chan không thể thấy mặt thầy qua cửa kính, nhưng cô bé muốn chạy lại với thầy. Cô bé không biết tất cả những sự việc xảy ra, nhưng hơn bao giờ hết, không biết vì sao, cô bé cảm thấy thầy như là một người bạn của bọn trẻ. Oe chắc cũng có cảm giác như vậy.
Totto-chan không bao giờ quên được cách thầy hiệu trưởng quở trách cô giáo chủ nhiệm trong nhà bếp mà không phải trong phòng hội đồng giáo viên, nơi có mấy thầy cô đang ngồi. Điều này cho thấy thầy quả là một nhà giáo dục, nói một cách đúng nghĩa của từ này, mặc dù Totto-chan, vào lúc ấy, không hiểu được điều đó. Những lời nói cùng giọng điệu của thầy vẫn còn vang vọng mãi trong trái tim cô bé.
Dường như đã là mùa xuân, mùa xuân thứ hai cô bé Totto-chan học ở trường Tomoe, và một năm học mới lại bắt đầu.
